Năm 2011, TP Hồ Chí Minh có hơn 100.000 người được chi trả bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) với số tiền gần 460 tỉ đồng. Sau Tết Nguyên đán, do tình hình kinh tế vẫn ảm đạm nên tình trạng phá sản, thu hẹp quy mô hoạt động của các doanh nghiệp tiếp tục diễn ra, khiến lượng người đi đăng ký và nhận chi trả BHTN tăng mạnh.
Điểm đăng ký bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Giới thiệu việc làm luôn trong tình trạng quá tải.
Mới đầu giờ sáng nhưng Phòng đăng ký BHTN tại Trung tâm giới thiệu việc làm TP đã có hàng trăm người chờ làm thủ tục lĩnh BHTN. Anh Nguyễn Văn Tình, nguyên công nhân một công ty bao bì ở quận 12, cho biết: "Tôi đến đây lúc 8h nhưng đã thấy cả trăm người chờ đợi. Nghe nói sau khi lấy số thứ tự còn phải chờ khoảng 2 tiếng nữa mới tới lượt được gọi vào làm thủ tục. Nhưng đây mới chỉ là bắt đầu, còn khi kê khai, nếu thiếu giấy tờ hoặc giấy tờ không đúng quy định sẽ phải đi bổ sung, lúc quay lại thì phải bấm số từ đầu"... Được biết, tình trạng này cũng tương tự ở 5 điểm đăng ký BHTN khác trên địa bàn TP.
Ông Nguyễn Cao Thắng (Phó Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm - Sở LĐ-TB&XH) cho biết, mỗi ngày trung tâm tiếp nhận khoảng 400-500 người, mỗi tháng có khoảng 10.000 người đến đăng ký BHTN. Sau Tết, số người đăng ký tăng mạnh, chủ yếu là công nhân ngành may, da giày và lao động phổ thông. So với tháng 1-2011, số người đến đăng ký đã tăng 138%.
Bắt đầu thực hiện từ năm 2009, nhưng việc triển khai công tác BHTN trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và cả nước nói chung đến nay còn nhiều hạn chế. Phần lớn người lao động đăng ký BHTN mới chỉ nhắm đến việc nhận tiền trợ cấp mà ít quan tâm đến việc nhận sự tư vấn, giới thiệu việc làm hay được hỗ trợ học nghề. Hơn nữa, người lao động thất nghiệp phải qua rất nhiều thủ tục kê khai, nhanh nhất là 49 ngày sau mới có được tiền trợ cấp. Ngoài ra, trình tự, thời gian đăng ký trợ cấp thất nghiệp vẫn phức tạp, bất cập về thời gian chốt sổ bảo hiểm xã hội, tình trạng lạm dụng BHTN hay cơ quan chức năng gặp khó khăn về công tác thu chi… vẫn xảy ra.
Theo ông Đỗ Quang Khánh, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP, TP Hồ Chí Minh hiện có gần 1,5 triệu người tham gia BHTN. Năm 2011 có khoảng trên 100.000 người được chi trả BHTN với số tiền gần 460 tỉ đồng. Số chi như thế chưa phải là nhiều, vì sau khi trừ chi phí đào tạo nghề, chi phí giới thiệu việc làm, thì con số thực chi BHTN chỉ chiếm gần 40% số thu. Mặt khác, tính ra cứ 5 người đóng BHTN mới đủ chi cho 1 người nhận trợ cấp, chưa kể chi phí khá lớn cho việc đào tạo nghề, giới thiệu việc làm và bảo hiểm y tế. Nếu tất cả người lao động đều nắm được chính sách và có cả sự "tiếp tay" của các doanh nghiệp thì nguy cơ vỡ quỹ có thể xảy ra.
Một "lỗ hổng" khác hiện nay là có tình trạng người lao động chủ động xin nghỉ để nhận trợ cấp, dẫn đến những khó khăn cho phía doanh nghiệp. Vì thế, có nơi đã nảy ra "sáng kiến" bố trí cho người lao động nghỉ từng đợt, khi người lao động đã đóng BHTN đủ 12 tháng để được nhận BHTN, ngay sau đó lại tái ký hợp đồng. Người lao động vẫn được nhận đủ 3 tháng trợ cấp thất nghiệp mặc dù họ đã đi làm trở lại ở nơi khác hoặc ngay tại đơn vị cũ. Tình trạng này đã được cơ quan bảo hiểm xã hội phát hiện ở một số nơi nhưng chưa có chế tài xử lý.
Được biết, mức trợ cấp thất nghiệp người lao động được hưởng bằng 60% bình quân mức lương đóng BHTN 6 tháng liền kề trước khi mất việc. Tùy theo mức đóng BHTN mà họ sẽ được hưởng nhiều hay ít. Cụ thể, người lao động sẽ được hưởng trong vòng 3 tháng nếu đóng BHTN từ 12-36 tháng và 6 tháng nếu đóng từ 36-72 tháng. Tuy nhiên, do đây là chính sách an sinh xã hội mới nên hiện nay tất cả người lao động đều được hưởng ở mức 3 tháng. Đa số doanh nghiệp đóng BHTN theo lương cơ bản chứ không theo thu nhập, nên mức BHTN người lao động thụ hưởng thường thấp, chưa đủ bảo đảm đời sống tối thiểu. Rõ ràng đây cũng là một vấn đề cần xem xét để BHTN thật sự trở thành chỗ dựa của người lao động trong những lúc khó khăn…
Theo hanoimoi.com.vn